Program Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

Program Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest realizowany na terenie całego kraju. Podstawą realizacji jego założeń strategicznych są działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w ramach czterech osi priorytetowych:
Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego;
Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich;
Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej;
Oś 4: Leader.
Wszystkie te działania w ramach tych czterech osi są współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz ze środków krajowych przeznaczonych na ten cel w ustawie budżetowej. Na finansowanie PROW przewidziano 17 217 817 541 euro. Ludność wiejska to główni beneficjenci programu.
W Polsce funkcjonuje 1,71 mln gospodarstw o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych, które prowadzą działalność rolniczą. Średnia powierzchnia gospodarstwa systematycznie zwiększa się i wynosi obecnie ok. 10 ha. Rolnictwo w naszym kraju jest zróżnicowane regionalnie pod względem kultury rolnej, agrotechniki, jakości gleb i wód. Posiada ono stosunkowo tradycyjny charakter. Przeważają gospodarstwa rodzinne, ekstensywne, nastawione na wielokierunkową produkcję. Większość z nich gospodaruje na niewielkich, rozdrobnionych działkach (tzw. szachownice). Gospodarstwa duże, o wysokim stopniu specjalizacji stanowią niski odsetek i występują lokalnie.
Słabo rozwinięta infrastruktura techniczna na wsi stanowi jedną z najpoważniejszych barier rozwoju obszarów wiejskich. W 2004 r. dostęp do internetu posiadało 15% gospodarstw domowych zlokalizowanych na terenach wiejskich. Około 20% mieszkańców wsi korzysta z gazu sieciowego. Polska wieś charakteryzuje się też słabo rozwiniętą infrastrukturą kultury oraz bardzo niskim dostępem do podstawowych usług kulturalnych. Niezbędne jest podjęcie działań zmierzających do rozwoju i modernizacji infrastruktury kultury na obszarach wiejskich.
PROW ma pomóc w rozwiązaniu problemów strukturalnych polskiego rolnictwa; zmierza także do poprawy jakości życia na obszarach wiejskich. Łączy się to ze wzmocnieniem potencjału ekonomicznego, restrukturyzacją i modernizacją gospodarstw, z poprawą warunków do życia pod względem jakości środowiska i krajobrazu oraz infrastruktury społecznej (w tym dostępu do dóbr kultury) i technicznej, a także różnicowaniem działalności na obszarach wiejskich.
Instrumenty dostępne w ramach Osi 3 uzupełniają priorytety zdefiniowane w ramach pierwszych dwóch osi i w sposób synergiczny mogą pozytywnie oddziaływać na mieszkańców obszarów wiejskich. Pobudzanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich będzie pośrednio wpływać także na możliwość koncentracji produkcji rolniczej i przejścia ludności związanej z rolnictwem do pracy w innych sektorach gospodarki, a co za tym idzie - tworzyć warunki dla przekształceń wewnątrz sektora rolnego. Istotne jest wszechstronne wsparcie procesu tworzenia pozarolniczych miejsc pracy na wsi oraz ułatwiania zatrudnienia w lokalnych ośrodkach miejskich dla osób ze wsi.
W tym kontekście ważna rolę będą odgrywać działania z Osi 4: Leader. Celem Osi 4 jest aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich poprzez budowanie potencjału społecznego na wsi, zwiększenie potencjału zdobywania środków finansowych i ich wykorzystania, a także polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja. Aktywizacja społeczności wiejskich wymaga włączenia do planowania i wdrażania lokalnych inicjatyw partnerów społecznych.